 |
||||||||||
 |
Microsphaera alphitoides Griffon et Maubl.
|
Mildeu do carballo, mera do carballo
|
||||||||
|
|
|||||||||
| O mildeu do carballo é un fungo parásito que se desenvolve fundamentalmente sobre as follas dos carballos, aínda que tamén pode aparecer sobre castiñeiros e salgueiros. Distribúese por toda Europa e parte de Asia parasitando as especies do xénero Quercus, sendo o carballo, Quercus robur, a especie máis vulnerable. Suponse que foi introducida de Norteamérica a comenzos do século XX, e dicimos suponse por dous feitos: por un lado os carballos americanos son moito menos sensibles ó ataque, e por outra banda a primeira infección constatada en Europa data de 1907. |
|
|||
| Caracteres
diagnósticos As follas das plantas atacadas semellan estar pulverizadas por cinsa ou fariña, debido a que o fungo forma un micelio superficial branco griseiro que ó final da primavera da lugar a unhas estructuras, tamén claras e con forma de misto que se erguen directamente do micelio. A cabeza de cada un destes mistos é un conidio, células reproductoras formadas por mitosis, que poden soltarse do seu pé e, transportarse polo ar, ata chegar a outra folla, do mesmo ou doutro carballo, e volver a formar outro micelio. Deste xeito é como o fungo pode dispersar a praga durante todo o verán. |
13
 |
|||
| O
fungo inverna como micelio nas xemas foliares das poliñas , e conforme
aumenta a temperatura, empeza a medrar e a fabricar pequenos tentáculos,
os chamados haustorios, que se introducen nas células epidérmicas
das follas recén saídas para obter o alimento. A medida que
o micelio e o seus haustorios recobren a folla, está vaise debilitando
e revirándose, e se o ataque é moi severo pode secar e caer.
Nas fotos adxuntas tentamos de representar a evolución do ataque
do fungo nas follas. |
||||
 |
|
|||
|
|
|||
|
14
 |
|
|||
|
A
praga e a problemática do seu tratamento
A praga foi ata o de agora pouco importante en individuos maduros, aínda que nos últimos quince anos parece ser que está xogando un papel importante na aparición doutras enfermidades, pois baixo determinadas condicións climáticas, os carballos son máis susceptibles de ser atacados por insectos e fungos, que causan a perda de vigor e ata a morte das carballeiras. Esta perda de vigor coñécese como o "decaemento do carballo"(oak decline), e consiste nunha acusada perda de follas, ralentización do crecemento anual e unha menor ou case nula producción de landras. Neste compendio de males o mildeu do carballo posúe un papel preponderante pois son os carballos previamente atacados polo fungo os preferidos polos insectos defoliadores. O tratamento con funxicidas non é nada doado, pois para que realmente sexa efectivo deberemos ter en conta o ciclo vital do fungo e esto implica fumigar os gromos tan pronto como estes empecen a xermolar, co fín de matar ó micelio que está medrando no tecido do brote novo. Se o micelio non morre neste punto do ciclo, máis tarde infectará ás follas novas e formará grupos de conidios que estenderán a enfermidade durante o verán á nova follaxe. Para liar todo esto, a apertura das xemas foliares non está sincronizada en todos os carballos da mesma carballeira, polo que, para un tratamento efectivo, precísase dun programa de aplicación de funxicida case individual. Ademais, como a primavera é polo xeral un tempo ventoso e húmido, a aplicación do funxicida é dificil. E non acaba aquí a cousa, pois os únicos productos eficaces son tóxicos para o home e o medio ambiente. O áno 2001 foi un ano de intenso ataque tanto do mildeu como do subseguinte conxunto de insectos defoliadores, aparecendo en zonas onde non era coñecido. Parece ser que os invernos chuviosos e ventosos con temperaturas suaves, seguidos de primaveras secas, son o caldo perfecto para a |
||||
 |
dispersión
da epidemia. Se a esto lle sumamos un verán relativamente seco, sobre
todo no mes de agosto e setembro, o fungo estará aínda máis
a gusto. Etnoloxía Non atopamos referencias históricas nin populares sobre esta especie; algo normal, pois suponse que é unha especie importada e que leva connosco pouco tempo. Sen embargo, existe unha copla popular que di: "O carballo de Teixido ten a folla revirada, pois lle revirou a folla unha noite de xiada Esta copla, moi coñecida no concello de Carballedo (Lugo), podería indicar a presencia do mildeu como responsable do reviramento da folla, de feito a maior parte dos carballos e os cerquiños de Carballedo e Chantada sofren dende fai anos ataques de mildeu e unha perda de vigor alarmantes. Na foto o carballo de Carballedo, un mastodonte con |
|||
| máis
de 500 anos que está a sufrir, nos últimos anos unha palpable
perda de vigor debido, entre outras cousas, ós ataques da Microsphaera.
Sinal O sinal a medir é a data na que se aprecia, visualmente, a presencia do po branco nas follas novas. Para isto debemos estar atentos cando os carballos empezan a agromar. Debemos escoller carballos de máis de 4 metros de altura e que non sufriran nos últimos anos talas nin clareos. Moitas veces a praga non aparece nas primeiras follas senón nas segundas as chamadas polos ingleses "lemnas", que aparecen cando as primeiras están vellas, alá polo mes de xullo. |
||||
| Neste caso non debemos constatar a data do
sinal ata que non emerxe a segunda tanda de follas. Enlaces APS net: Unha páxina sobre a diversidade e a conservación dos patóxenos das plantas. En inglés Http://www.bspp.org.uk/archives/biodiversity/oakmildw.html European oak decline. Páxina do grupo de traballo europeo sobre o decaimento do carballo. En inglés http://www.fbva.bmlt.gv.at/events/diseases98/ Bioimages: The virtual Field-Guide. Páxina británica onde podedes atopar fotos de detalle do fungo, e de paso da maior parte dos seres vivos. IMPRESCINDIBLE. |
||||